Siporo ni kimwe mu byubaka umuryango, kikongera ubuzima bwiza no guteza imbere igihugu. Mu myaka yashize, u Rwanda rwashyize imbaraga nyinshi mu guteza imbere siporo haba mu mikino y’amakipe, imikino ngororamubiri ndetse n’imikino y’abafite ubumuga. Intego si ugutwara imidali gusa, ahubwo ni uguteza imbere urubyiruko, gukurura ishoramari ndetse no kumenyekanisha igihugu ku ruhando mpuzamahanga.
Intambwe imaze guterwa
Mu mikino y’amagare, u Rwanda rwamaze kuba izina rikomeye muri Afurika. Isiganwa rya Tour du Rwanda ryamaze kwinjira mu rwego mpuzamahanga, rikitabirwa n’amakipe akomeye aturutse ku migabane yose. Iri siganwa ryagize uruhare mu guteza imbere ubukerarugendo no kumenyekanisha igihugu nka “Land of a Thousand Hills”.
Mu mupira w’amaguru, ikipe y’igihugu Amavubi yakomeje kwitwara neza mu mikino itandukanye, ndetse mu rwego rw’amakipe y’abagore, u Rwanda rukomeje gushora imari mu guteza imbere ruhago y’abakobwa. Ikipe y’abagore ya APR ndetse n’iya AS Kigali zimaze guca agahigo mu marushanwa nyafurika.
Siporo y’abakobwa yagiye igaragaza intambwe ishimishije, kuko ubu mu mashuri n’amakipe atandukanye usanga abakobwa bahabwa amahirwe angana n’abahungu. Ibi byose bishingira ku bukangurambaga bwakozwe na Minisiteri ya Siporo (MINISPORTS) hamwe n’abandi bafatanyabikorwa.
Imbogamizi zikigaragara
Nubwo hari intambwe igaragara, hari imbogamizi zikiri mu mikino mu Rwanda. Imwe muri zo ni ibikorwaremezo bidahagije. Nubwo u Rwanda rufite sitade ya Kigali (Pelé Stadium) yavuguruwe, amakipe menshi yo mu cyiciro cya mbere n’icya kabiri aracyakina ku bibuga bitujuje ubuziranenge.
Ikindi ni ubushobozi buke mu mafaranga. Amakipe menshi akomeje guhura n’ibibazo by’imishahara y’abakinnyi, gukoresha abatoza batize bihagije, ndetse no kubura abaterankunga. Aha ni ho bigaragaza ko siporo idafatwa nka business mu Rwanda, ahubwo igifatwa nk’imyidagaduro gusa.
Nanone, hari ikibazo cy’ubumenyi buhagije mu buyobozi bwa siporo. Amakipe menshi aracyayoborwa mu buryo butari kinyamwuga, bigatuma habaho amakimbirane, gusezerera abakinnyi nabi cyangwa kubura igenamigambi rirambye.
Icyerekezo n’amahirwe ari imbere
U Rwanda rwafashe icyerekezo cyo gukora siporo nk’umwuga. Perezida wa Repubulika Paul Kagame akunze kugaragaza ko siporo ari uburyo bwo guteza imbere urubyiruko no kumenyekanisha igihugu. Kuba u Rwanda rwarakiriye imikino nka BAL (Basketball Africa League), imikino ya CHAN ndetse n’andi marushanwa akomeye, bigaragaza ubushake bwo gutera imbere muri uru rwego.
Hari kandi gahunda zo gushora imari mu bakinnyi bakiri bato binyuze mu mashuri y’imyuga ya siporo (academies), aho abana bato bazahabwa amahirwe yo kugaragaza impano zabo. Ibi bizafasha igihugu kugira abakinnyi bafite ubushobozi bwo guhatana ku rwego rw’isi.
Umwanzuro
Siporo si uruganiriro rw’imyidagaduro gusa, ahubwo ni urwego rufite uruhare mu iterambere ry’igihugu. U Rwanda rumaze kugera ku rwego rushimishije mu gusigasira siporo, ariko haracyari imbogamizi zisaba ubufatanye hagati ya leta, abikorera n’abaturage. Iyo twese twishyize hamwe, siporo y’u Rwanda izakomeza kwandika amateka meza, igatanga ibyishimo ku banyarwanda ndetse ikaba isoko y’ubukungu.

0 Comments